Statement MoJ

Polski Sejm przyjął nadzwyczajne przepisy administracyjne dotyczące sądownictwa

29.03.2020

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało wiele kompleksowych rozwiązań w odpowiedzi na trwającą pandemię koronawirusa i ograniczenia operacyjne sądownictwa. Rozwiązania zawarte są w specjalnej ustawie zatytułowanej „tarcza antykryzysowa” (w języku angielskim: „tarcza antykryzysowa”) przyjętej przez Sejm RP w dniu 28 marca 2020 r. Obejmują one między innymi możliwość przenoszenia najważniejszych zadań między sądami , ułatwiono delegowanie sędziów do miejsc, w których potrzebny jest personel, w wielu przypadkach zawieszając i odraczając postępowanie sądowe.

Celem działań ministerstwa jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania sądów powszechnych, wojskowych i administracyjnych w szczególnych warunkach związanych z walką z epidemią. Powinny one obejmować między innymi zagwarantowanie przeglądu pilnych spraw, które należy bezwzględnie zbadać. Musi to być również możliwe w przypadkach, gdy sąd w danym mieście jest zamknięty na określony czas, na przykład gdy sędziowie, asesorzy lub pracownicy sądu muszą podlegać kwarantannie. Najważniejsze interesy, które należy obecnie chronić, to zdrowie i życie obywateli.

Wsparcie dla sądów
Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało rozwiązania integrujące możliwość powierzenia pilnych zadań innemu sądowi. Tryb delegowania sędziów do innego sądu został uproszczony. Procedury delegowania sędziego i powołania innego sądu będą wykonywane przez organy sądowe, zgodnie z zasadą niezawisłości sędziów i na czas określony z góry. Takie działanie umożliwi wsparcie sądów, które działają z niewystarczającą liczbą sędziów i badają zarówno własne, jak i zewnętrzne sprawy. Poprawka określa rodzaje spraw, które należy uznać za pilne. Należą do nich między innymi sprawy dotyczące małoletnich, tymczasowego aresztowania lub ENA (europejski nakaz aresztowania).

Zawieszone warunki
W okresie epidemii eksmisje z mieszkań nie będą możliwe. Ustawa przewiduje między innymi zawieszenie jeszcze nie rozpoczętego i odroczenie rozpoczętego:
• okresu przedawnienia ścigania czynu oraz okresu przedawnienia wykonania kary w przypadkach: przestępstw, wykroczeń skarbowych i drobnych wykroczeń;
• terminy postępowania i terminy sądów w postępowaniach sądowych, w tym postępowaniach sądowoadministracyjnych, postępowaniach egzekucyjnych, postępowaniach karnych, postępowaniach karnych, przestępstwach administracyjnych, egzekucyjnych w administracji, postępowaniach i kontrolach przeprowadzanych na podstawie ustawy o podatku i obowiązkach podatkowych oraz kontroli podatkowych, a także terminów w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy.

Zapisy na szkolenie pracowników wymiaru sprawiedliwości
Utworzono podstawę prawną w celu ustalenia nowego terminu organizowania egzaminu mającego na celu zapisanie się na szkolenie pracowników wymiaru sprawiedliwości, na wypadek, gdyby nie można go było utrzymać w pierwotnie planowanym terminie 2 kwietnia 2020 r. określono, że jeśli zorganizowanie egzaminu nie będzie możliwe do 15 lipca 2020 r., będzie to równoznaczne z anulowaniem zapisów na szkolenie oraz faktem, że szkolenie w ogóle nie zostanie zorganizowane w 2020 r. W takim przypadku opłaty rekrutacyjne zostaną zwrócone kandydatom.

Dodatkowe urlopy
urlopowe Wprowadzono kolejny przepis przyznający dodatkowe uprawnienia urlopowe pracownikom, którzy studiują na szkolenia dla prawników i radców prawnych. Terminy zostały wstępnie ustalone na 24–27 marca 2020 r., Ale zostały anulowane ze względu na stan zagrożenia epidemią.

Pomoc dla spółek handlowych, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych
Kolejne zmiany mają na celu umożliwienie funkcjonowania organów spółdzielczych, w tym spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych i spółek handlowych, których członkowie mogą podlegać kwarantannie. Wprowadzają możliwość głosowania na piśmie lub przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość.

Ułatwienia dla stowarzyszeń prawników
W celu zagwarantowania ich funkcjonowania w czasie epidemii oraz dbania o zdrowie i życie przedstawicieli zawodów prawniczych, przewidziano głosowanie na odległość dla władz lokalnych.

Instytucje karne
Ustawa ma również na celu uniknięcie pojawienia się i rozprzestrzeniania się epidemii w więzieniach, które ze względu na swoją specyfikę funkcjonowania są wyjątkowo narażone na wszelkie zagrożenia epidemiczne. Niezależnie od prac legislacyjnych Ministerstwo Sprawiedliwości i Służba Więzienna podejmą niezbędne środki ochronne, aby uniknąć rozprzestrzeniania się koronawirusa. Od 19 marca 2020 r. Wprowadzono całkowite ograniczenie wizyt we wszystkich obiektach opieki. Nakaz Służby Więziennej wydany w porozumieniu z Państwową Inspekcją Sanitarną nałożył powyższe ograniczenie na wszystkie ośrodki detencyjne, instytucje karne i ich wydziały zewnętrzne. Praca zewnętrzna więźniów również została znacznie ograniczona, z wyłączeniem między innymi osób produkujących maski ochronne i kombinezony ochronne, a także pracujących w przemyśle spożywczym.

Ustawa przyjęta przez Sejm RP daje możliwość udzielenia urlopu więziennego przez sąd penitencjarny. Przepis ten ma być stosowany tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy jest to konieczne w celu ograniczenia ryzyka epidemii w zakładach karnych. Możliwość złożenia wniosku o urlop w więzieniu miałaby tylko dyrektor zakładu karnego, zaakceptowana przez Centralny Zarząd Służby Więziennej. Taki wniosek nie może dotyczyć:
• osoby skazanej za umyślne przestępstwa podlegające surowszej karze niż 3 lata pozbawienia wolności;
• osoba skazana za niezamierzone przestępstwa podlegające karze ponad 3 lata pozbawienia wolności;
• osoba skazana za przestępstwa popełnione jako przestępstwo powtórne, przestępczość zorganizowana lub przestępstwa stanowiące źródło dochodu.

Sprzeciw wobec urlopu więziennego może złożyć prokurator. Ponadto wyrok sądu penitencjarnego dotyczący wniosku dyrektora zakładu karnego musiałby być poprzedzony porozumieniem, że domniemanie jest uzasadnione, że skazany skierowany we wniosku zrobi to podczas urlopu więziennego szanuje system prawny i będzie przestrzegać wszystkich zaleceń i obowiązków nałożonych przez władze sanitarne w związku z przeciwdziałaniem epidemii.

Okres wyjątkowego urlopu więziennego będzie ograniczony do ustania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu koronawirusa.
To rozwiązanie ma zatem wyjątkowy charakter i może zostać wprowadzone w odniesieniu do bardzo ograniczonej liczby więźniów. Rozprawy sądów penitencjarnych mogą odbywać się na odległość przy użyciu urządzeń stosowanych w instytucjach karnych do transmisji wideo.

Nowa ustawa pozwoli również przekazywać pieniądze zarobione przez więźniów i zgromadzone przez Fundusz Aktywizacji Zawodowej dla Skazanych (Rozwój Aktywności Zawodowej Skazanych) oraz Rozwój Zakładów Pracy Więziennej (po polsku: Rozwój Przywięzłych Zakładów Pracy) na rzecz zakup sprzętu ochronnego i produktów niezbędnych w więzieniu do walki z zagrożeniem epidemicznym.

Zwiększenie kar za nadzór elektroniczny
Projekt przewiduje zmiany w kodeksie karnym wykonawczym, które rozszerzają istniejące zastosowanie Systemu Nadzoru Elektronicznego (SES). Proponuje się zwiększenie maksymalnych nałożonych kar lub sum kar pozbawienia wolności, określając możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w Systemie Nadzoru Elektronicznego, do 18 miesięcy. SES jest obecnie stosowany w przypadku kar do 1 roku pozbawienia wolności.

Wyrok skazujący w SES jest obecnie obsługiwany przez prawie 5 tysięcy osób, podczas gdy dodatkowe 9 tysięcy jest do niego uprawnionych. Po wprowadzonych zmianach liczba osób kwalifikujących się do SES, ale jeszcze nieobjętych tym sposobem odbywania kary, może teoretycznie wzrosnąć do 12 tysięcy osób. W każdym razie decyzja leży w gestii sądu penitencjarnego. Więzień powinien złożyć odpowiedni wniosek, a sąd wyraża potencjalną zgodę na odbycie kary w SES, jeżeli spełniono szereg warunków zawartych w przepisach.

Wzmocnienie przepisów Kodeksu karnego
Przepisy dotyczące tych, którzy są świadomi zakażenia koronawirusem, zostały wzmocnione. Jak dotąd tego rodzaju czyn podlega grzywnie, częściowemu ograniczeniu wolności lub pozbawienia wolności do jednego roku. Teraz będzie podlegał karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, aw przypadku narażenia wielu osób, nawet 10 lat.

Zmiany w postępowaniu karnym
W stanie zagrożenia epidemią lub w stanie epidemii pobrane mienie ważne dla zdrowia lub bezpieczeństwa publicznego może być bezpłatnie przekazywane do instytucji opieki zdrowotnej, Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej oraz instytucji państwowych i samorządowych .
 

Źródło:

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości