Statement MoJ

Opinia w sprawie ustawy o reformie sądów

Ministerstwo Sprawiedliwości przypomina, że ​​ze względu na wiele nieprawdziwych informacji, które pojawiają się w debacie nad nowelizacją ustawy o organizacji sądów powszechnych i ustawy o Sądzie Najwyższym uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 20 grudnia 2019 r. akt ten w żaden sposób nie ogranicza niezależności sędziów i niezależności sądów, które są ważnym elementem demokratycznego państwa konstytucyjnego.

Wypowiedzi polityków i prawników, którzy udzielają odmiennych opinii lub wyjaśnień bez określenia odpowiednich przepisów i orzecznictwa, należy rozpatrywać z niepokojem. W tym względzie zadaniem Ministerstwa Sprawiedliwości jest dostarczenie społeczeństwu jasnych faktów, które potwierdzają, że wyżej wymieniony akt jest zgodny zarówno z przepisami europejskimi, a przede wszystkim z polską konstytucją.

Po pierwsze, nowe przepisy wynikają z obaw o porządek prawny, praworządność w państwie i działanie zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, co podkreślali posłowie będący autorami wspomnianego projektu ustawy. Jak już wyjaśniono, projekt ustawy stanowi odpowiedź na rosnącą liczbę sytuacji, które podważają apolityczny charakter sędziów w Polsce. Odnosi się to również do niepokojącego zachowania tych sędziów, którzy publicznie kwestionują status innych sędziów.

Ustawa zmieniająca ustawę o organizacji sądów powszechnych, ustawę o Sądzie Najwyższym i zmieniająca niektóre inne ustawy z dnia 20 grudnia 2019 r., Która jest obecnie negocjowana w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, określa wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 19 listopada 2019 r. W sprawach C-585/18, C-624/18 i C-625/18. To wyraźnie potwierdziło, że mianowanie sędziów przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i ich status nie podlegają kontroli sądowej. Należy podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny i Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygają w tej sprawie w swoim orzecznictwie w ten sam sposób. W szczególności nie można zakwestionować powołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ani statusu sędziego. W polskim systemie prawnym nie ma instytucji prawnej, która umożliwia takie działania, ponieważ narusza to nie tylko normy dotyczące powoływania sędziów, tj. Art. 144 ust. 3 pkt 17 i art. 179 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ale także zasadę konstytucyjną nieodwołalność sędziów w rozumieniu art. 180 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 179 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej procedura mianowania sędziów składa się z dwóch etapów: pierwszej fazy przed Państwową Radą Sądowniczą, która kończy się złożeniem wniosku do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, oraz drugiej fazy, która składa się z aktu mianowania i Przysięga urzędu. Powołanie jest niezależnym aktem o charakterze systemowym i konstytucyjnym. Rezultat jego niezłomności Podobnie jak w przypadku okręgowej rady sądownictwa, od dążenia do zapewnienia stabilności biura sędziego, co jest ważnym elementem zasady niezależności. Każda próba podważenia statusu sędziów i mocy prawnej ich orzeczeń narusza konstytucyjne podstawy praworządności. The
Odmowa zastosowania prawa bez uprzedniej decyzji Trybunału Konstytucyjnego, który ma wyłączną właściwość do kontroli konstytucyjności ustawodawstwa, jest uważana za niedopuszczalną zarówno w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, jak i Sądu Najwyższego.

W celu wzmocnienia niezawisłości sądów ustawą z dnia 20 grudnia 2019 r. Wprowadzono definicję sędziego, która odnosi się do brzmienia art. 179 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który określa niezbędne i wystarczające elementy do uzyskania statusu sędziego, tj. Wniosek Państwowej Rady Sprawiedliwości i akt powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Definicja ta służy określeniu niezbędnych i wystarczających elementów uznania władzy sędziego (tzw. Inwestycja) sędziego.

Ustawa wprowadza dodatkowe narzędzia w celu wzmocnienia apolityczności, bezstronności i niezależności od sędziów. Z tego powodu sędziowie są zobowiązani do ujawnienia niektórych danych, takich jak członkostwo w stowarzyszeniach, w tym w poprzednich partiach politycznych. Są to okoliczności, które w świetle standardu ETS mogą mieć znaczenie dla oceny komisji arbitrażowej i sędziego. Przejrzystość organów sądowych i sędziów jest podstawową gwarancją demokratycznego państwa konstytucyjnego. Obowiązek ten nie narusza norm europejskich ani norm wynikających z konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to zgodne z konstytucyjną zasadą proporcjonalności. Jest to zmiana prawa, której prawnicy oczekiwali od dłuższego czasu.

Ustawa wprowadza również zmiany w odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. Zawarte w nim standardy nie różnią się od standardów w innych krajach europejskich, w tym rozwiązań francuskich i niemieckich. Najważniejsze jest to, że w niektórych krajach Unii Europejskiej przepisy dyscyplinarne dla sędziów są wielokrotnie surowsze, ponieważ nakładają one na sędziów odpowiedzialność karną za ich działania i zaniechania. Nie można zatem zgodzić się z licznymi opiniami na temat restrykcyjnego charakteru powyższej ustawy. Rolą ustawodawcy jest tworzenie przepisów, które zapobiegają działaniom mającym na celu destabilizację zasad demokratycznego państwa konstytucyjnego. Zakwestionowanie statusu innego sędziego jest bez wątpienia aktem tego rodzaju.

Ustawa reguluje również niektóre kwestie związane ze stabilizacją stosunków pracy wcześniej mianowanych sędziów, w tym mianowanych przez Radę Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (której status nie był w żaden sposób regulowany przez prawo). Nie jest prawdą, że prawo to stosuje się w tym względzie z mocą wsteczną, ponieważ kształtuje status tych osób dopiero od daty ich wejścia w życie. Jest to tak zwana retrospektywność, która jest uważana za uzasadniony instrument prawodawcy w orzecznictwie sądu konstytucyjnego.

Rozwiązania zawarte w ustawie z dnia 20 grudnia 2019 r. Mają na celu optymalizację funkcjonowania sądów, zwiększenie apolityczności sędziów i przejrzystości
sądownictwa oraz zapobieganie podważaniu statusu sędziów, tj. Instytucji prawnej nieznanej polskiemu prawu .

W załączeniu znajdziesz oświadczenia znanych prawników o prawie z 20 grudnia 2019 r.